Wielkość czcionki   Mniejsza    Większa+   100%100%
Stare wersje przeglądarek Stare wersje przeglądarek

 

 

♦ ♦ ♦ Herb dla gminy Dąbrowa Chełmińska ♦ ♦ ♦

 

 

      Nareszcie zdecydowano się na przystąpienie do opracowania herbu dla gminy. Do prac projektowych pragniemy wciągnąć szeroki krąg mieszkańców,
a zwłaszcza dziatwę szkolną i tych wszystkich, którzy pragną wziąć udział w opracowaniu wizytówki gminy.
W heraldyce obowiązują jednak pewne zasady, na które nakłada się wielowiekowa tradycja. Pragnę w tym artykule podać podstawowe zasady obowiązujące
w heraldyce. Wyróżnić można pewne grupy herbów:
 1. herby rodowe {(rycerskie, mieszczańskie (gmerki),chłopskie (znamiona)}
 2. herby ziemskie (wojewódzkie, miejskie, wiejskie)
 3. herby kościelne
 4. godła cechów, stowarzyszeń, instytucji, urzędów

      Herby pierwszej grupy oprócz godła na tarczy posiadają obudowę w postaci hełmu, korony, klejnotu, rozstrzępionych labrów itd.
      W tym artykule omawiać będziemy tylko drugą grupę, związaną z herbami ziemskimi.
      Szereg miejscowości będąc miastami posiadały herb. Potem utraciły status miasta. Odwrotnie mamy miasto świeżo wyrosłe i obdarzone prawami miejskimi.
To samo odnosi się do siedzib gmin, ich likwidacji lub tworzenia nowych. Potrzeba pokaźnej liczby około 2500 nowych herbów. Nieznajomość zasad heraldyki
oraz polskich tradycji samorządowych powoduje wiele nieporozumień.

      Herby ziemskie powstawały przeważnie od pieczęci, którą kiedyś się posługiwano, od herbu dawnego właściciela lub fundatora, lub wykorzystywano figury,
np. narzędzi rolniczych, zwierząt dzikich i hodowlanych lub motywów roślinnych czy budowli związanych z daną miejscowością.

	Tarcza
Tarcza jest stałym tłem herbu, na nią naniesione są figury godeł. Stanowią więc pole herbu. Tarcza stanowiła kiedyś integralną część zbroi rycerskiej.
Wytworzono różne typy tarcz. Oto typy wywodzące się z tarczy gotyckiej:

      zał. graficzny

	Na tarczy czy w tarczy?
      Kiedyś mówiono o rycerzachczy dowódcach – wrócił z tarczą czy na tarczy. Na tarczy oznaczało, że poległ.Określenie to ma jeszcze drugie znaczenie.
Godło herbowe “na tarczy” oznacza,że rysunek nie dotykał ramy. Figura w tarczy - jako mieszczące się w ramach tarczy, bezpośrednio graniczące z krawędzią.
Tarcze mogą być dzielone pionowo, poziomo, ukośnie na dwie lub więcej części. W skrajnych wypadkach dzielono tarczę na 4, 13, 20, a nawet 52 części.
Zatraca to przejrzystość herbu. Jak rozpoznać na tarczy 20 mm na mapach turystycznych szczegóły, np. czy to jest korona czy np. robak świętojański.
Dlatego preferuje się tarcze pełne bez podziału.

	Barwa
      Odgrywa niepoślednią rolę. Jest jedną z form symboliki kolorów, które w szczątkowej formie zachowały się do naszych czasów. Barwy określone są według
hierarchii ważności i tak:
      Metale - pod tym pojęciem określa się barwę godeł - figur heraldycznych znajdujących się na tarczy. Te postacie heraldyczne to postacie ludzkie, budowle,
 zbroje, przedmioty, rośliny, zwierzęta. Są dwa zasadnicze kolory metalu: złoto (żółty) i srebro (biały). Później dodano jeszcze stalowy. Dla lepszego rozróżnienia
przedmiotów dodano jeszcze trzy następujące:
      naturalna, cielista (kolorciała) i szara. Jest jednak jedna nieprzekraczalna granica - na złocie i srebrze nie wolno już nakładać żadnych figur. Są to, jakby to
można określić, kolory końcowe. Taki miecz może posiadać dwa kolory metalu – złota rękojeść, a reszta srebrna.
      Barwy tarczy określone są wg hierarchii ważności, i tak:
 1. Czerwona to symbol cnót: odwagi i waleczności
 2. Błękitna to symbol cnót: piękności, wzniosłości
 3. Zielona to symbol cnót: miłości, honoru, dworskości
 4. Purpurowa lub fiolet to symbol cnót: hojności, dostatku i radości
 5. Czarna to symbol żałoby, bogactwa.
      W herbarzach czarno-białych stosuje się umowny system graficzny na oznaczenie barw. Oto ich oznaczenia:

      zał. graficzne oznaczeniebarw

	Godło
      Godło na tarczy to najprostsze, maksymalnie okrojone przedstawienie herbu. Wyróżnić można kilka grup figur – godeł:
 - mające związek zmiejscowością – wieża, brama
 - postacie ludzkie,rośliny, zwierzęta charakterystyczne dla miejscowości.
Figur heraldycznych jest olbrzymia ilość. Dużo z nich jest zapomnianych i nie wiadomo do kogo należały (pożary, pożogi wojenne). Trzeba jednak pamiętać, że godła
winny być przedstawiane w sposób graficzny uproszczony, stylizowany, bez perspektywy i modelunku.

	Co w herbie prezentują najbliżsi sąsiedzi
      Sąsiedni Unisław posiada w herbie psa pochodzącego z wizerunku pieczęci jeszcze z czasów krzyżackich. Są różni ludzie, którzy spierają się o kierunek –
czy pies obronny, czy skierowany do swego pana, czy biegnący albo skaczący.
      Fordon w herbie posiada białą pięciopłatkową różę. Dla ciekawości podaję, że podobną różę według herbarza Mariana Gumowskiego “Herby miast polskich”
posiada ponadto  7 innych miejscowości (Barcin, Biała, Bolesławiec, Dobiegniew, Różan, Włodawa, Września). Różnią się tylko kolorami.

	Nasza wizytówka
      Na koniec zwracam się do wszystkich pragnących poszukać i zaprojektować wizytówkę naszej gminy, która w jakiś sposób zaspokoi ambicje społeczności
miejscowej. Z drugiej strony trzeba uwzględnić wszystkie wymagania stawiane herbom. Popracujmy nad czymś, co będzie wyróżnikiem całej gminy Dąbrowy.
Wiele herbów ziemskich zawiera błędy i budzi duże zastrzeżenia, jakby to były etykietki zapałczane czy odpustowe obrazki.

Autor: Jerzy Świetlik

 

 

 

 Do góry

 

 W dół