Wielkość czcionki   Mniejsza    Większa+   100%100%
Stare wersje przeglądarek Stare wersje przeglądarek

 

 

♦ ♦ ♦ Włościańska wieś Czemlewo - część II ♦ ♦ ♦

 

 

Kataster gruntowy z 1865 roku podaje, ze Czemlewo nie zostało rozdrobnione na małe gospodarstwa. Było w tym czasie tylko czterech rolników. Oto oni:
	Luhmke Franciszek 192,03 ha
	Zukierski Franciszek 4,94 ha
	 Netzel Jan 13,40 ha
	 Zukierski Józef 1,98 ha
 Do gminy – fiskusa należała ponadto mała działka 0,68 ha oraz gospodarza z Dąbrowy o nazwisku Fellott Edward o obszarze 2,76 ha.
 W roku 1877 utworzono leśnictwo dla lasów królewskich pod nazwą “Forsterei Etablissenamt” Schemlau. W 1865 roku było w Czemlewie 838 mórg ziemi
i 4447 mórg lasu. Wymienieni wyżej Zukierscy posiadali ziemię w Czarżu, Jarzębińcu i Czemlewie. W Jarzębińcu posiadali młyn wietrzny zwany wiatrakiem,
istniejący jeszcze w latach 1920 – 1939. Od roku 1895 następuje rozdrobnienie dawnego folwarku. Powstają nowe gospodarstwa. Oto ich wykaz:
 1.  Betting Wilfalm
 2.  Drążyk Albert
 3.  Gollnik Karol
 4.  Różycki Jan
 5.  Tokarski Teofil
 6.  Schumacher August
 7.  Lipski Wilfalm
 8.  Klat Marcin
 9.  Pentlinowski Bernard
10.  Delikas August i żona Anna z domu Zukierska
11.  Berent Fryderyk
12.  Kuncewicz Antoni
13.  Nalazkowski Jan
14.  Zukierski Ignacy
15.  Franz Augusta
16.  Wojciechowski Jan
17.  Wojan Julian
18.  Semrau Franciszek
19.  Zieliński Piotr
20.  Steiman Wilfalm
21.  Wawrowski Jan
22.  Zawadzki Walentyn
23.  Lewandowski Jan
24.  Netzelman Jakub
25.  Kriwald Otto
26.  Jankowski Jan
27.  Hinz Marcin
 Pod koniec XIX wieku do Czemlewa przyłączone zostały dwie sąsiednie wsie Jarzębiniec Królewski i Jarzębiniec Szlachecki. Utworzono duże sołectwo pod nazwą
Czemlewo istniejące do dzisiaj.

					Szkoła w Czemlewie
  W związku z parcelacją dawnego majątku w Czemlewie oraz przyłączeniem obydwóch Jarzębińców zachodziła pilna potrzeba wybudowania szkoły. Szkoła powstała
po parcelacji około roku 1893. Z zapisów geodezyjnych wynika, że do rejestru gruntów zapisana została w 1905 roku. Powierzchnia zabudowana 266 m. kw. kubatura
1730 m. sześć. Wybudowano dwie izby lekcyjne oraz mieszkania dla nauczycieli. Pierwszym kierownikiem szkoły był Anastazy Gawrych (1869 – 1949). Niedawno
wnuczek jego pan Bogdan Kozakiewicz z Gdańska zaczął szukać wiadomości o swoim dziadku Anastazym Gawrychu. Rodzinę Gawrychów odnotowujemy już u nas w
1772 roku w Izbicach koło Ostromecka, w Rafie, Czarżu. Gawrychowie swoje korzenie wywodzą z Puszczy Kurpiowskiej – ich potomek brał udział w bitwie pod
Grunwaldem. Legitymują się herbem Rawicz – Panna. Prawdopodobnie byli to Mazurzy osiadli na pograniczu polsko – krzyżackim. Osadę w leśnych ostępach
nazywano Gawrychy od legowiska niedźwiedzi zwanego gawra. Zachowały się liczne zdjęcia Anastazego Gawrycha i jego rodziny. Szczególnie cenne jest zdjęcie
zbiorowe przed szkołą ze sztandarami z 1908 roku. Jest jednak trochę zniszczone i w druku gazetowym byłoby niewyraźne. Dane z lat 1921 i 1928 o szkole w Czemlewie
mowią, że były dwie izby lekcyjne, początkowo trzech, później dwóch nauczycieli. Młodzieży było najpierw 140, w tym 37 pochodzenia niemieckiego, potem 51, w tym 5
ewangelików. Widać, że w ciągu 7 lat ilość zmniejszyła się aż o 89 uczniow. W okresie międzywojennym nauczycielami byli między innymi nauczycielka Skoliniec, której
mąż też nauczyciel dojeźżdżał do szkoły w Gzinie oraz Maksymilan Henke zamordowany przez Niemców w 1939 roku. Po wojnie uruchomiono szkołę najpierw z klasami
I – IV, potem stopniowo podnoszono stopień organizacyjny aż do pełnej ośmioklasowej szkoły. Od reformy szkolnej w ostatnich latach ponownie obniżono stopień
organizacyjny szkoły aż do jej zamknięcia przed kilku laty. Obecnie dowozi się młodzież autobusem szkolnym do Dąbrowy Chełmińskiej, gdzie ma możliwość ukończenia
szkoły podstawowej i gimnazjum. Po wojnie odnotowujemy liczną kadrę nauczycielską. Podaję kilka nazwisk kierowników: wilnianka pani Arciszewska, Zbigniew
Hamrzyński, Jadwiga Jadaszewska, Andrzej Sment oraz wieloletnia, zasłużona nauczycielka tej szkoły Jadwiga Kufelt.

					Leśnictwo
  Do zarządzania okolicznymi lasami powołano leśnictwo z Czemlewie i okolicznych wsiach Reptowo i Janowo. Obecnie leśnictwo w Czemlewie nosi nazwę Reptowo.
Warunki lokalowe i terenowe powodują, że pełni ono wiodącą funkcję. Zasłużonymi leśnikami w Czemlewie byli Stanisław Hałas oraz Zenon Majer, którego syn już w
drugim pokoleniu jako leśnik kieruje obecnie tym leśnictwem.

					Okres współczesny
  Zostały jeszcze resztki siedziby dawnego folwarku. W otoczeniu resztowki wybudowano szkołę i leśniczówkę. Samą resztówkę przejęli w roku 1922 Franciszek Górny,
którego potomkowie gospodarzą do dnia dzisiejszego. Przodkowie Górnych odnotowywani są w tej okolicy od drugiej połowy XVIII wieku (1774 – 1780). Jest to jedna
 z najstarszych rodzin, której historię można udokumentować. Współcześnie wieś zamieszkuje około 250 mieszkańców, utrzymujących się głównie z drobnego rolnictwa.
Na 212 ha gruntów rolnych jest 45 gospodarstw. Ostatnio wydziela się drobne działki siedliskowe pod budownictwo jednorodzinne. Gleba jest tu słaba, za to wspaniały
klimat, blisko lasów oraz wspaniałe stoki z pięknymi widokami na pradolinę Wisły. Chętnych na działki rekreacyjne nie brakuje.

Autor: Jerzy Świetlik

  Herb: W polu złotym panna w czerwonej sukni z rozpuszczonymi włosami w koronie złotej na niedźwiedziu
czarnym kroczącym. W klejnocie nad hełmem w koronie pół niedźwiedzia czarnego wspiętego z różą czerwoną w łapie, między rogami jelenimi.

 

 

 

 Do góry

 

 W dół